تحلیل فضایی عوامل موثر بر قیمت مسکن در ایران (رهیافت رگرسیون وزنی جغرافیایی)

چکیده مسکن یکی از بخش های مهم اقتصاد در کشورهاست و نوسانات قیمت این کالا تاثیرات بسیاری بر جنبه های اقتصادی زندگی افراد و نیز بر سطح فعالیت های اقتصاد کلان دارد. مساله مسکن یکی از مسائل مهم پیش روی تمامی کشورها، به-ویژه کشورهای در حال توسعه است. رشد سریع جمعیت و شهرنشینی، کمبود منابع و نیروی انسانی متخصص، پایین بودن ظرفیت تولید در عرضه زمین مناسب و نداشتن خطی مشی و برنامه ریزی مناسب در این کشورها، این مساله را به مشکلی حاد تبدیل کرده است. بخش مسکن در ایران طی سال های اخیر نوسانات بسیاری را پشت سر گذاشته است که این نوسانات در سطح استان ها و شهرهای مختلف، به دلیل موقعیت های جغرافیایی آن ها متفاوت بوده است. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از داده های 28 استان کشور که مربوط به قیمت مسکن و برخی متغیرهای اثرگذار برآن است و با به کارگیری تکنیک اقتصادسنجی فضایی و روش رگرسیون وزنی جغرافیایی به بررسی و تحلیل تاثیر متفاوت متغیرهایی مانند جمعیت، متوسط سرمایه گذاری بخش خصوصی در بخش ساختمان در سال 85، متوسط هزینه ساخت یک متر بنا در سال های 85 و 86، تولید ناخالص داخلی و متوسط قیمت یک متر مربع واحد مسکونی در سال 85 بر متوسط قیمت یک متر مربع واحد مسکونی در استان های مختلف کشور برای سال ???? بپردازد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که اقتصادسنجی فضایی و روش رگرسیون وزنی جغرافیایی نسبت به روش مرسوم اقتصادسنجی دارای کاربرد مناسبتری است. همچنین نتایج نشان می دهند که وابستگی فضایی بین قیمت مسکن در استان ها نیز تایید نمی شود و تغییرات فضایی در مورد تنها دو متغیر هزینه یک متر بنای ساختمان در سال مورد مطالعه و تولید ناخالص داخلی معنادار می باشند. متغیر متوسط هزینه یک متر بنای ساختمان در سال 86، در استان کردستان بیشترین اثر مثبت و در استان سمنان بیشترین اثر منفی را بر قیمت مسکن داشته است، ضمن آنکه متغیر تولید ناخالص داخلی نیز در استان مازندران بیشترین اثر مثبت و در استان ایلام بیشترین اثر منفی را بر قیمت مسکن داشته است. در کل تاثیر این دو متغیر در نیمه شمالی و غربی کشور بیشتر است.